ترجمه روندی پر پیچ و خم است و در بخش های مختلف آن و به ویژه در ترجمه تخصصی روانی متن را نمی توان به عنوان تنها عامل اصلی به حساب آورد. در حقیقت در ترجمه متون تخصصی با حوزه های متنوعی رو به رو هستیم و نیاز است تا مترجمین از تجربه و تخصص کافی در آن حوزه ها برخوردار باشند. به همین علت مترجمین را در گروه هایی مانند ترجمه تخصصی شیمی، ترجمه تخصصی برق، ترجمه تخصصی روانشناسی و در کل ترجمه تخصصی رشته های مختلف دانشگاهی دسته بندی کرده اند.
برای انجام ترجمه های تخصصی مترجمین باید علاوه بر تسلط به متن اصلی با اصطلاحات و واژه های مخصوص به آن رشته نیز آشنایی داشته باشند تا بتوانند مفاهیم موجود در متون مورد نظر را در اختیار خوانندگان قرار دهند. به همین علت نیاز است تا در ترجمه های تخصصی از مترجمین آشنا به همان حوزه های مرتبط استفاده کرد.
موانع پیش روی ترجمه های تخصصی
اولین موضوعی که در ترجمه به آن توجه می شود، تسلط کافی مترجمین به متون مبدا و مقصد است. با این حال، نیاز های دیگری نیز وجود دارند که از این میان می توان به آشنایی با اصطلاحات و عبارات تخصصی اشاره کرد. در حقیقت مترجمین با تجربه و حرفه ای با این گونه اصطلاحات آشنا هستند و می توانند معادل های مناسبی برای این نوع از کلمات در زبان مقصد به دست آورند. با در نظر گرفتن این موارد، مشکلات مرتبط با ترجمه تخصصی را می توان در سایر بخش ها نیز جستجو کرد.
آشنایی با موضوع ترجمه مورد نظر
پس از آشنایی با زبان های مبدا و مقصد، اولین موضوعی که نیاز است تا مترجمان با آن آشنایی کاملی داشته باشد، نوع متن پیش روی مترجم است. در حقیقت مترجم باید قبل از شروع به ترجمه به خوبی با موضوع پیش روی خود آشنایی داشته باشد تا بتوانند مفاهیم موجود در متن اصلی را بدون هیچ مشکلی به متن ترجمه شده منتقل نماید. چنانچه مترجمی دست به ترجمه مطالبی که آشنایی کافی با آنها ندارد بزند، به احتمال زیاد در طول این روند با مشکلاتی متعددی مواجه خواهد شد و متن تولید شده توسط او از کیفیت کافی برخوردار نخواهد بود.
با توجه به پیچیدگی مفاهیم موجود در زبان، نیابد انتظار داشت تا با جای گذاری کلمات تخصصی موجود در متن مبدا در مقصد بتوان ترجمه ای مناسب و کاربر پسند تولید کرد. در حقیقت زبان و همچنین ترجمه دارای پیچیدگی های متعددی هستند که با چنین روشی نمی توان انتظار رفع چنین موانعی را داشت.
راهکار هایی در زمینه ترجمه مقاله و ترجمه متون تخصصی
در صورتی که تجربه ای در زمینه انتقال مفاهیم به صورت شفاهی به سایر افراد داشته باشید، با دشواری های موجود به خوبی آشنا هستید. با این حال در صورتی که آشنایی نسبتا خوبی با زبان تخصصی داشته باشید، طی کردن این مسیر برای شما بسیار ساده تر خواهد شد و می توانید منظور خود را به سادگی به خوانندگان منتقل نمایید.
با ترجمه نادرست ممکن است خواننده منظور نویسنده اصلی را به درستی درک نکند و در نتیجه با این کار علاوه بر اینکه نمی توان مشکل مخاطبین را کاهش داد، بلکه سوالات دیگری نیز ذهن مخاطب را درگیر خود خواهد کرد. علاوه بر این، گروهی از متن ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند و جای هیچگونه اشتباهی در آنها وجود ندارد. به عنوان مثال مترجمین قبل از ترجمه متون پزشکی باید نسبت به آشنایی کامل خود به این نوع از متون اطمینان حاصل کنند.
پس از اطمینان نسبت به آشنایی کامل به متون مورد نظر، نیاز است تا مترجمین با زبانی گویا و قابل فهم، مفاهیم موجود در زبان مبدا را در اختیار مخاطبین قرار دهد. این بخش از فعالیت مترجمین از اهمیت بیشتری نسبت به بخش های دیگر برخوردار است و زمان طولانی تری را نیز برای فراگیری می طلبد.
مدیریت و دسته بندی ترجمه های تخصصی
در بیشتر اوقات بخش اعظمی از مطالب موجود در مقالات علمی تکراری هستند و بار ها در متن مشاهده می شوند با مدیریت درست این موارد می توان در ترجمه متن و ترجمه مقاله نتایج بهتری به دست آورد. برای مدیریت بهتر این نوع از منابع می توان از فناوری های موجود استفاده کرد. یکی از بهترین دستاورد های محققین در این زمینه، استفاده از حافظه های ترجمه است. مترجمین می توانند با ثبت ترجمه های خود در بعضی از نرم افزار های مخصوص این کار، از ترجمه مجدد عبارات تکراری جلوگیری کنند. چنین نرم افزار هایی با جلوگیری از ترجمه مجدد بعضی از متون روند کار را برای مترجمین ساده تر می کنند و در بلند مدت می توانند بازدهی کار مترجم را چند برابر کنند.
در نهایت بهتر است تا مجددا از اهمیت ترجمه و همچنین رعایت نکات ظریف موجود در آن یاداوری کنیم. مترجمین حرفه ای در این راه با مشکلات بسیار متعددی رو به رو شده اند تا بتوانند به صورت تخصصی وارد ان حوزه شناخته شده شوند.