آیا سنجش کیفیت ترجمه با اعداد امکان پذیر است؟
اکثر دار الترجمه ها بر این باورند که می توان تا حدودی کیفیت ترجمه را با استفاده از شمردن تعداد خطا های موجود در متن بررسی کرد. ولی در حقیقت نمی توان ادعا کرد که تمامی خطا های موجود در متن از یک نوع هستند. چنانچه شما هم دنبال بررسی و سنجش کیفیت ترجمه با استفاده از اعداد هستید، بهتر است تا در ابتدا تعریفی از کیفیت داشته باشیم. به همین منظور نیاز است تا سنجش ما بر اساس نوع خطا ها باشد و یا وزن این نوع از خطا ها را اندازه گیری نماییم. به عنوان مثال می توان از شیوه زیر برای این هدف استفاده کرد.
High: در صورتی که معنی متن کاملا تغییر کرده باشد و تاثیرات قابل توجه ای بر روی آن داشته باشد.
Medium: ممکن است تاثیراتی را بر روی درک خواننده بگذارد.
Low: با وجود اینکه اشتباهاتی وجود دارد، تاثیری بر روی معنی اصلی متن به وجود نیامده است.
به همین ترتیب می توانید هر یک از این نوع اشتباهات را امتیاز بندی نمایید. به عنوان مثال با استفاده از این روش می توان 10 را زیاد، 5 را برای متوسط و در نهایت 1 را برای کم در نظر گرفت. به این ترتیب می توانید فرمول مختص به خود را در ترجمه های مختلف استفاده کنید و در نهایت اشتباهات روی داده در هر ترجمه را حساب کنید. برای این کار برای اشتباهاتی که با عنوان Low علامت گذاری شده اند را عدد 1، اشتباهاتی که با عنوان Medium علامت گذاری شده اند را با عدد 5 و اشتباهاتی که با عنوان High علامت گذاری شده اند را در عدد 10 ضرب نمایید و در نهایت همه آنها را با هم جمع کنید. با این کار می توان تا حدودی کیفیت ترجمه یک متن را از طریق اعداد تعیین نمود. ولی باید توجه کرد که از طریق این سیستم نیاز است تا تعداد کلمات و یا خطوط مشخص شود، در غیر این صورت، امتیاز به دست آمده در متون طولانی تر رقمی منصفانه نخواهد بود. ساده ترین راه کاربرد این شیوه به دست آوردن درصد اشتباهات با توجه به میزان کلمات موجود در متن است.
از این طریق می توان امتیاز به دست آمده در دو متن 5000 کلمه ای را با هم مقایسه نمود. با این حال ممکن است بپرسید که آیا متنی با امتیاز کمتر به همان نسبت کیفیت کمتری نیز خواهد داشت؟ در حقیقت نمی توان اینطور نتیجه گیری کرد. در این فرمول هیچ نوع اطلاعاتی در زمینه میزان دشواری متون داده نشده است و یا ممکن است تکرار متن ها نیز در نظر گرفته نشده باشد. در متونی که بعضی از قسمت های آن بیشتر تکرار شده باشد، ممکن است با استفاده از این شیوه امتیاز بیشتری نیز به دست آورد.
دسترسی به لغت نامه های شخصی که مرتبط با صنعت خاصی هستند نیز می توانند در بازار های بین المللی به میزان زیادی مورد استفاده قرار گیرند. نمی توان از این موارد برای بیان کیفیت موجود در متون استفاده کرد، بلکه این موارد بیانگر ارتباط به وجود آمده در میان مشتری و دارالترجمه است. در چنین حالتی کیفیت ترجمه به میزان قابل قبولی افزایش می یابد و شخص مترجم نیز در افزایش کیفیت چنین بخش هایی از ترجمه به صورت مستقیم دخیل نخواهد بود.
البته دسته هایی دیگر از خطا و اشتباه در کنار معنی و لغت های اختصاصی وجود دارند. اشتباهات گرامری و همچنین املایی از جمله این خطا ها است. گفته می شود که با استفاده از نرم افزار های موجود می توان این نوع از اشتباهات را بر طرف کرد. با این حال، در صورتی که میزان خطا ها و یا اشتباهاتی در متن وجود داشته باشد، کیفیت متن نیز کاهش پیدا می کند.
ولی در صورتی که متنی بدون هیچ گونه مشکلی تولید نماییم ولی این متن را پس از تاریخ مشخص شده تحویل دهیم، امتیاز دهی به آن به چه صورتی خواهد بود؟ در چنین حالتی نیز متن ترجمه شده استاندارد های کیفی را رعایت نکرده است. در نتیجه نیاز است تا مواردی را بررسی نماییم که در چهارچوب مطرح شده قرار گیرند و در زمان تعیین شده تحویل داده شوند.
نباید از تأثیر عنصر سلیقه در زمینه زبان چشم پوشی کرد. چنین خصوصیتی را نمی توان با استفاده از اعداد اندازه گیری کرد. کیفیت را می توان تا حدودی با استفاده از اعداد تحت سنجش قرار داد. ولی همواره به خاطر داشته باشیم که با استفاده از این نوع اندازه گیری فقط نیمی از راه را پیموده ایم.