معرفی 7 بخش که مشکلاتی را برای مترجمین به وجود می آورد
ترجمه نیازمند درک عمیقی از ساختار ها و فرهنگ زبان مبدا و مقصد است. مترجمین ملزم به شناسایی قوانین و همچنین عادت های مرسوم در فرهنگ زبان های موجود را دارند. حتی در میان با تجربه ترین و حرفه ای ترین مترجمین نیز، حس سر درگمی و خستگی موضوعی شناخته شده است.
برخی از مرسوم ترین مشکلات موجود در میان مترجمین در ادامه این مطلب بیان می شود.
ساختار های زبانی
هر زبان از ساختار های متفاوتی استفاده می کند. این ساختار ها توسط قوانین از پیش تعیین شده، مشخص می شوند. وجود این ساختار های دشوار، رابطه مستقیمی با پیچیده تر شدن روند ترجمه دارد.
جمله های ساده در انگلیسی به ترتیب از ساختار فاعل، فعل و مفعول تشکیل می شوند. به عنوان مثال she eats pizza از این قانون استفاده می کند. ولی نمی توان این ترتیب را برای تمامی زبان های دیگر به کار برد. به عنوان مثال در زبان فارسی از ساختار فاعل، مفعول و فعل استفاده می شود. و در زبان عربی ضمایر فاعلی به عنوان بخشی از فعل مورد استفاده قرار می گیرند.
بهتر است تا مترجمین پیوسته جایگاه کلمات را در زبان مبدا تغییر دهند تا بتوانند ارتباطی درست در زبان مقصد برقرار کنند.
اصطلاحات و تعبیر ها
اصطلاحات مفاهیمی را با استفاده از آرایه های ادبی بیان می نماید. نکته قابل توجه در این زمینه این است که نمی توان مفهوم چنین عباراتی را با استفاده از کلمات موجود در انها شناسایی نمود.
اکثر متخصصین زبانی بر این باورند که اصطلاحات دشوارترین بخش های ترجمه است. در حقیقت، در ترجمه ماشینی نیز از دشواری اصطلاحات بارها یاد شده است.
بهتر است تا انتشارات مختلف تعداد اصطلاحات موجود در متونی که گمان ترجمه آنها وجود دارد، محدود نمایند. ولی در صورتی که اصرار بر نگهداری این نوع مطالب وجود دارد، پیشنهاد می شود تا استخدام مترجمین آشنا با محتویات فرهنگی را در اولویت کاری خود قرار دهند.
کلمات ترکیبی
کلمات ترکیبی از دو و یا چند کلمه دیگر تشکیل شده اند. ممکن است نتوانیم مفهوم اصلی کلمات ترکیبی را از کلمات تشکیل دهنده آنها به دست آوریم. به همین دلیل آنها را در سه گروه مختلف جای داده اند.
اولین گروه از این کلمات همان مفهومی را می رسانند که بیان می کنند. به عنوان مثال در انگلیسی کلمات Airport، crosswalk و seashore از این دسته هستند. دومین گروه از این کلمات بخشی از معنی را می رسانند. به عنوان مثال کلمه bookworm به معنی افراد علاقه مند به کتاب خوانی است. کتاب در این کلمه قرار گرفته است ولی بخش بعدی آن که به معنی کرم است، که مفهومی متفاوت می رساند.
سومین گروه از کلمات ترکیبی هیچ ارتباطی با کلماتی که از آن تشکیل شده است، ندارد. به عنوان مثال، کلمه deadline که به معنی آخرین مهلت انجام کاری است، هیچ ارتباطی با کلمات تشکیل دهنده آن که به مفهوم مرگ و خط است ندارد. نمونه دیگر در این زمینه butterfly است که از کلمات Butter به معنی کره و همچنین Fly به مفهوم مگس تشکیل شده است.
اختلافات در میان زبان ها
ممکن است معادل های دقیقی برای بعضی از کلمات موجود در یک زبان در زبان دیگر وجود نداشته باشد. به عنوان مثال در بعضی از منازل مردم آمریکا مکانی با نام guest room وجود دارد. این نام به مکانی گفته می شود که در آن از مهمان ها پذیرایی می کنند. و آنها می توانند در این مکان استراحت نمایند.
ممکن است این مفهوم در زبان های دیگر نیز مشاهده شود. ولی بعضی از مواقع مفهوم آن کاملا متفاوت است. مردم یونانی از کلمه ksnona و ایتالیایی ها از عبارت سه کلمه ای camera per gliospiti برای بیان این منظور استفاده می کنند.
فعل های دو کلمه ای
در بعضی از مواقع افعال و حروف اضافه با هم ترکیب می شوند و در ترکیب با هم معنی جدیدی را به وجود می آورند. افعال دو بخشی در انگلیسی بسیار رایج هستند. Look up، ،close up ،fill out ،shut up bring up و break down از نمونه های معروف این افعال هستند. در اکثر مواقع ترجمه جدای حروف اضافه مناسب و پذیرفته شده نیست.
ترجمه کلماتی با چند معنی
یک کلمه با توجه به محل و یا شیوه به کار گیری ممکن است معانی متعددی داشته باشد. این پدیده ممکن است از یک و یا دو الگو استفاده نماید.
کلمات هم آوا (Scale the fish before weighing it on the scale) که از لحاظ ظاهری و آوایی با هم مشابه هستند، ولی از لحاظ تلفظ و معنایی با هم متفاوت می باشند.
سخنان طعنه آمیز
مفهوم سخنان طعنه آمیز معمولا مخالف کلمات اصلی آن است. در صورتی که ترجمه کلمه به کلمه ای از این سخنان صورت گیرد، عموما معنی اصلی خود را از دست خواهند داد. در نتیجه این عبارات نمی توانند منظور اصلی نویسنده و یا گوینده را منتقل نمایند.
اکثر انتشارات، سعی می کنند تا این نوع سخنان را قبل از ترجمه از متن اصلی حذف نمایند. ولی در صورتی که مجبور باشند از این سبک استفاده کنند، بهتر است تا نقش این نوع متون را کم رنگ تر نماید. در چنین شرایطی مترجمین می توانند از ترجمه های کلمه به کلمه پرهیز نمایند و از عبارات عامیانه موجود در زبان مقصد استفاده کنند.