آشنایی با روند ترجمه اصطلاحات و واژه های تخصصی ؟
با نگاه کردن به متون تخصصی بعضی از رشته ها همانند پزشکی، فنی و همچنین علمی متوجه وجود تعداد بسیار زیادی از اصطلاحات تخصصی در آنها می شوید. در حقیقت متون تخصصی از زبان مختص به خود استفاده می کنند. در صورتی که برای اولین بار و بدون داشتن اطلاعات تخصصی اقدام به مطالعه متون پزشکی نمایید، به این حقیقت دست پیدا می کنید. با خواندن این متون به سادگی متوجه درجه دشواری آنها خواهید شد.
پس از درک دشواری مطالعه این متون، کافی است تا دشواری ترجمه را نیز به آن اضافه کنید. متون پزشکی حاوی لغات و اصطلاحات تخصصی بسیار زیادی است. برای ارائه ترجمه ای درست باید تسلط بالایی بر هر دو زبان داشته باشید و علاوه بر این، زبان پزشکی را نیز به درستی متوجه شوید.
متون تخصصی سرشار از لغات غریب و تخصصی است. در این متون استفاده از بعضی واژه ها همانند ventricular tachycardia بسیار رایج و مرسوم است. استفاده از ترجمه ای یکسان برای تمامی لغات تخصصی و کاربرد این اصطلاحات به صورت یکنواخت در تمامی بخش های متن ممکن است دشوار به نظر برسد، با این حال رعایت این موارد از ملزومات ارائه نمودن ترجمه ای قابل قبول است.
آشنایی با اصول مدیریت اصطلاحات و واژه های تخصصی
مدیریت اصطلاحات تخصصی به روندی گفته می شود که از طریق آن با ایجاد سیستمی منظم و درست اقدام به ثبت و سند سازی اصطلاحات می نماییم. این پروسه می تواند به سادگی ایجاد لیستی از اصطلاحات موجود در متن به همراه معادل های آنها در زبان دیگر و یا به پیچیدگی و دشواری ایجاد جدول هایی جهت مشخص کردن نحوه ارتباط لغات و اصطلاحات با همدیگر باشد. به صورت معمول این لیست حاوی اصطلاحات و همچنین معادل های آنها به زبان دیگر و همچنین جمله ای از نحوه استفاده این اصطلاحات است.
پیشنهاد می شود تا پروسه تولید و جمع آوری اصطلاحات تخصصی قبل از شروع فرایند اصلی ترجمه صورت گیرد. از آنجا که کلمات و اصطلاحات نقش اساسی در معنی متون تخصصی بر عهده دارند، تهیه لیستی از اصطلاحات و معادل های آنها می تواند به مترجم در آشنایی با متن و همچنین ارائه ترجمه ای روان تر کمک کند. به باور گروهی از زبانشناسان، ترجمه فرایندی است که نیاز به تصمیم گیری در آن وجود دارد. در صورتی که بتوان لیستی از اصطلاحات و عبارات را به همراه معادل آنها در اختیار مترجم قرار داد، در حقیقت در فرایند تصمیم گیری مشارکت کرده اید.
مراحل موجود در مدیریت اصطلاحات
مراحل مختلفی در فرایند مدیریت اصطلاحات وجود دارد. در ابتدا باید سیستم مورد نظر خود را برای تولید آنها تعیین کنید. ساده ترین روش آن استفاده از لیستی از کلمات و اصطلاحات تخصصی به همراه معادل های آنها در زبان مقصد است. برای ایجاد و ساخت این نوع از واژه نامه ها نیاز است تا افراد متخصص اقدام به مطالعه متن اصلی نمایند و در این حین لغات تخصصی و مهم را شناسایی و جدا کنند. یکی از روش های شناسایی این دسته از اصطلاحات، دفعات تکرار آنها در متن است. در صورت تکرار واژه هایی خاص به صورت مکرر، پیشنهاد می شود تا این موارد و معادل های آنها حتما ثبت شوند. یکی دیگر از شرایط، میزان تخصصی بودن اصطلاحات است. در صورتی که جز لغات روزمره و مرسوم نباشد، این دسته از اصطلاحات را نیز ثبت نمایید. پس از تهیه لیستی از این نوع موارد، نوبت به ترجمه آنها و ترجمه متن اصلی می رسد. در صورت نیاز می توان لیست این کلمات و واژه های تخصصی را در حین ترجمه نیز به روز کرد.
اهمیت مدیریت اصطلاحات در ترجمه
فایل های حاوی اصطلاحات و یا واژه های تخصصی برای زبان شناسان و همچنین مشتریان کاربرد زیادی دارد. مشتریان می توانند با نگه داری از فایل اصطلاحات آنها را در پروژه های احتمالی آینده استفاده کنند. با انجام چنین کاری می توان یکنواختی ترجمه را در تمامی حالات حفظ کرد.
در بعضی از مواقع نمی توان گروهی از اصطلاحات خاص را ترجمه کرد. از این میان می توان به اسامی خاص، نام شرکت ها، علامت های تجاری و غیره اشاره کرد. در فایل هایی که برای این منظور تهیه کرده ایم، باید چنین عناوینی نیز به آنها اضافه شود. با انجام این کار هر گونه ابهامی از متن برداشته می شود و در نتیجه از صرف زمان اضافی نیز جلوگیری به عمل خواهد آمد.
حتی استفاده از سیستم های مدیریت اصطلاحات که به صورت ساده نیز طراحی شده اند مزایای بسیار زیادی در ترجمه متون فنی به همراه دارند. استفاده از این فایل ها می تواند روند ترجمه متون تخصصی را ساده تر کند. با رعایت و استفاده از قوانینی ساده می توان روند و یکنواختی متن ترجمه شده را برای تیم های فعال ساده تر کرد.